Ekonomide helikopter para terimi para arzında yaşanmış olan gelişimleri bahsetmek için kullanılmaktadır. Para arzında yaşanmış olan değişiklik ve bu değişimin büyümeye niçin olması nedeni ile ortaya çıkan yeni ekonomik duruma helikopter para ismi verilir. 2002 yılından beri etken olarak kullanılan bu terim öncelikle Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkmıştır. Bu yıldan beri derli toplu olarak kullanılmaya başlanmış ve öteki ülkeler tarafınca da kabul edilmiştir.
Ekonominin daha canlı hale gelmesi ve hareketli hâlini kaybetmemesi için tekrar para basılması ve böylece ekonominin düzeleceği algısı nedeniyle helikopter para kavramı kullanılır. Yeniden para basarak ekonomiyi canlandırmak ise yapılmaması ihtiyaç duyulan kanaat biçimleri ve eyleme geçilmemesi ihtiyaç duyulan kararlar arasında bulunur. Helikopter para ile para arzını arttırmak ilk hedeftir.
İçerik Tablosu
Helikopter Para Terimin İlk Nerede ve Ne Zaman Kullanıldı?
Helikopter para kavramını kullanan ilk şahıs Ben Bernanke’dir. Ben Bernanke, Ameri Birleşik Devletleri vatandaşı olup Federal Reserv (Amerika Birleşik Devletleri Merkez Bankası) başkanı olarak çalışmıştır. 2006 yılından itibaren 8 sene başkanlık yapan Ben Bernanke, bu kavramı ise öncelikle 2002 senesinde kullanmıştır.
Birçok iktisat ödülü kazanan ve Barack Obama’nın başkan olduğu yıllar içerisinde de Amerika Merkez Bankasının sorumluluğunu üstüne alan mühim adlar arasında bulunur. Terimi öncelikle kullanan şahıs olması, helikopter para kavramının daha meşhur olmasını ve derhal kabullenilmesini sağlamıştır.
Helikopter Para ile İlgili Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?
Helikopter para terimiyle alakalı bilinmesi gerekenler arasında kritik noktalar bulunmaktadır. O zannedildiği yıldan beri çoğu ülke tarafınca benimsenerek etken olarak kullanılmaya başlanan bu terim, bilhassa ekonomik sıkıntıları bahsetmek için de tercih edilmektedir. Geniş ölçekli ekonominin bir siyaset olarak düşünülmesi ve bu siyaset içerisinde kişilerin ve devletlerin para arzını arttırmasına yönelik kullanılır.
Helikopter para kavramı hakkında bilinmesi ihtiyaç duyulan birtakım nedenler şöyle açıklanabilir:
Para Basılması: Helikopter para kavramı ile anlatılmak istenen aslolan mesele, devletin maddi sıkıntıları ve ekonomik krizi önlemek adına tekrar para basması ve basmış olduğu parayı direkt olarak halk ile paylaşmasıdır.Doğrudan halka göndermiş olduğu için helikopterden para saçmak olarak lanse edilir.
Ekonomik Krizi Önleme: Helikopter para kavramının kullanılması ve bu terimin eyleme geçmesi ekonomik krizi önlemektir. Biz oldukça değişik amaca ve hedefe hizmet eden bu terim devletlerin para basarak para arzını artırmaya çalışmasını anlatmaktadır.
Enflasyon: Oraya olan arzın artması vakit içerisinde enflasyona niçin olabilmektedir. Enflasyonun artması ise değişik ekonomik krizlerin ortaya çıkmasına niçin olur. Dolayısı ile bir çözüm olarak görülse de helikopter para gerçekte bir çözüm değildir.
Helikopter Paranın Bankalara Etkisi Nedir?
Helikopter para ve bankalar arasında olumsuz bir ilişki bulunur. Para basılması ve paranın halka arz edilmesi nedeni ile bankalar bu durumdan fena etkilenebilmektedir. Sadece bankalar değil bunun yanı sıra kredi desteği sunan aracı kurumlar da bu hususta zarar görebilir. Enflamasyonun artması ve halkın para talebinin değişmesi nedeniyle de bankalar bu durumdan olumsuz sonuçlar elde edebilir.
Bu sonuçların yaşanmaması için helikopter paranın bir teknik olarak tercih edilmemesi öneri edilse de yeğleyen ülkeler de bulunmaktadır. Helikopter para sürecine başlandığı takdirde şayet istenilen sonuçla karşılaşılmaz ise hem ülke ekonomisi fena etkilenecek hem de bankalar batma derecesine gelecektir.
Helikopter Paranın Özellikleri Nelerdir?
Helikopter paranın özellikleri şöyle sıralanabilir:
Hem devletin hem de toplumun bir anda yüksek miktarda para kullanmasını ve para masrafını teşvik eder.
Halka direkt olarak gönderilen bir paradır. Dolayısıyla yasal takibini yapmakta oldukça zordur.
Etkisi kısa dönemde çıksa da sıklıkla uzun dönemde zararları ile karşılaşılır.
Helikopter para kullanılması enflasyon oranının yükseltir.
Bankaların aracı, kurumların ve finans kurum ve kuruluşlarının olumsuz etkilenmesi mümkündür.
Helikopter para sistemini kullanan ülkelerin para birimlerinde kıymet düşmesiyle karşılaşılabilir.
Halkın hesabına para geçmesi nedeniyle istek meselesi artar ve bu vaziyet kararında ise tüketim payı yükselir.
Helikopter paranın pozitif etkisiyle kısa devre içerisinde karşılaşılır yalnız uzun solukta araştırma yapıldığında helikopter para düzeninin ve sistemi sıklıkla kullanılmasının zarar yarattığı görülmektedir. Halka dağıtılan para fiyatları azaldığı takdirde tekrar para basılması icap eder ve içerisinden çıkılmayan bir döngü haline gelir.