Marjinal fayda, iktisat bilimine dair bir kavramdır. Neo – klasik yaklaşım teorisinin temel kavramlarından biri olan marjinal fayda, “pozitif fayda” şeklinde de bilinir. Marjinal fayda, tüketicilerin tüketmiş olduğu ürünün son biriminden aldığı faydaya dair bir kavramdır. Ekonomi biliminde fayda; bireylerin gereksinimlerini yok eden mal ve hizmetlerin tüketilmesi kararında elde edilmiş tatmin ve haz duygusu şeklinde tanımlanır. Yani iktisat biliminde fayda, kısaca, mal ve hizmetlerin insanların gereksinimlerini karşılayarak ortadan kaldırılmasıdır. Dolayısıyla marjinal fayda; tüketilen mal ya da hizmetin tüketim seviyesinde gerçekleştirilen yükselişin, tüketicilere yarar olarak yansıması halidir. Bu kavrama göre; tüketilen mal ya da hizmet seviyesinde yaşanmış olan düşüş, tüketicilere zarar olarak yansır.
İçerik Tablosu
Azalan marjinal fayda terimine göre bir mal ya da hizmetin tüketim oranında gerçekleştirilen artış, tüketicinin o malı ya da hizmeti tüketmesinden kaynaklanan faydada aynı miktarda düşüşe niçin olur. Azalan marjinal faydayı bahsetmek için kullanılan en yaygın örneklerden biri şu şekildedir: Çok susamış olan bir kişinin içtiği ilk bardak ile beşinci bardak arasındaki duyduğu hazza dair fark, azalan marjinal faydanın tesirini ortaya koyar. Bu örneğe göre ilk içilen bardaktan alınan haz, en fazladır. Birinci bardaktan sonrasında içilen her bardakta haz payı düşer. Yani tüketilen mal ya da hizmetin tüketilmeye başlandığı andan itibaren azalmaya başlaması, azalan marjinal faydayı anlatım eder. İçilen bardaklar arasındaki fark, azalan marjinal faydanın tesirinin bir yansımasıdır. Azalan marjinal yarar mevzubahis olduğunda toplam yarar grafiği, azalan bir hız ile artış gösterir. Yukarıda verilmiş örneğe bakıldığında şayet tüketici, beşinci bardakta rastgele bir haz ya da tatmin duygusu hissetmez ise yani tüketilen mal, artık tüketiciye yarar sağlamaz ise marjinal fayda sıfıra inmiş demektir. Marjinal faydanın sıfıra ulaşmış olduğu nokta “doyum noktası” olarak adlandırılır. Azalan marjinal fayda, her tüketici için geçerli bir kavram olduğundan bu kavrama “azalan marjinal yarar kanunu” da denir.
Toplam fayda, tüketicinin tüketmiş olduğu mal ya da hizmetlerin bütün birimlerinden sağlamış olduğu faydaların toplamını anlatım eden bir kavramdır. Toplam faydanın formüle edilmiş hali “TU” şeklinde anlatım edilir. Toplam fayda, her vakit marjinal yarar toplamına eşittir. Marjinal faydanın sıfıra kavuşması durumunda toplam faydanın en yüksek değere ulaşmış olduğu görülür. Mal ya da hizmeti tüketen tüketicinin amacı yarar maksimizasyonunu sağlamaktır. Fayda maksimizasyonu, olası olan en yüksek faydaya ulaşmak anlamına gelen bir kavramdır. Fayda maksimizasyonunun mevzubahis olduğu yani en yüksek faydaya ulaşım sağlandığı anda tüketici dengesi gerçekleşmiş olur.
Marjinal faydayı hesaplama yöntemleri, genelde 3 türdür. Bu hesaplama şekilleri şu şekildedir:
Bu yöntemler arasındaki ilk yöntem, zor ve komplike bir hesaplama yöntemidir. Üçüncü teknik ise üst seviye matematik bilgisine haiz kişiler tarafınca kullanılabilecek olan bir yöntemdir. Bu sebeple akademi alanında en çok tercih edilen yöntem, ikinci hesaplama yöntemidir.
Marjinal yarar eğrisi, tüketim miktarı artan mal ya da hizmet tüketiminden elde edilmiş faydadaki azalmayı grafik üstünde yayınlayan eğridir. Grafiğe bakıldığında şu adımlar görülmekte ise marjinal yarar eğrisi laf konusudur:
Azalmaya başlayan bu grafik eğrisi, marjinal yarar eğrisini anlatım eder.
Ayrıca Bakınız: Brüt Takas Nedir, Nasıl Uygulanır?
Anasayfa
Canlı Borsa
Borsa
Döviz Kurları
Altın
Hisse Senetleri
Endeksler
Kripto Paralar
Döviz Hesaplama
Döviz Çevirici
Kredi Arama
admin
